Egzamin gimnazjalny

Szczegóły

Utworzono: czwartek, 22 kwiecień 2010 17:20

Poprawiono: poniedziałek, 22 czerwiec 2015 11:18

Barbara Turycz

Odsłony: 3860

O egzaminie gimnazjalnym

Egzamin gimnazjalny kończy trzeci, obowiązkowy etap edukacji, po którym uczeń dokona wyboru dalszej drogi kształcenia. Przystąpienie do egzaminu jest warunkiem ukończenia szkoły. Uzyskane przez uczniów wyniki egzaminu nie będą miały wpływu na promocję .

Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w trzeciej klasie gimnazjum. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że musi przystąpić do niego każdy uczeń (słuchacz) kończący szkołę. Przystąpienie do egzaminu jest bowiem jednym z warunków jej ukończenia.

Od roku 2012 obowiązuje nowa forma egzaminu gimnazjalnego

Jeżeli jakiś uczeń (słuchacz) nie przystąpi do egzaminu gimnazjalnego w danym roku, musi powtórzyć ostatnią klasę gimnazjum i przystąpić do niego w roku następnym.

Liczba punktów uzyskana na egzaminie gimnazjalnym nie ma wpływu na ukończenie szkoły. Wynik egzaminu gimnazjalnego jest jednak brany pod uwagę przez szkoły ponadgimnazjalne przy przyjmowaniu uczniów do tych szkół.

Istnieje również możliwość zwolnienia ucznia z obowiązku przystąpienia do egzaminu gimnazjalnego.

Na egzaminie gimnazjalnym sprawdzane jest opanowanie wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej obowiązującej we wszystkich szkołach w Polsce. Egzamin ten sprawdza umiejętności międzyprzedmiotowe, uwzględniając powiązania między różnymi dziedzinami wiedzy.

Zdawany jest w pięciu częściach:

ZMIANY W EGZAMINACH GIMNAZJALNYCH W CZĘŚCI HUMANISTYCZNEJ:

EGZAMIN HUMANISTYCZNY jest podzielony na zadania z zakresu języka polskiego oraz z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie. Cały egzamin humanistyczny trwa 150 minut.

• Zadania z języka polskiego mogą mieć formę zamkniętą lub otwartą. Mogą odnosić się do tekstów literackich, popularnonaukowych lub publicystycznych. Sprawdzane będzie nie tylko rozumienie zamieszczonego tekstu, ale także znajomość utworów literackich lub dorobku autorów, których zgodnie z podstawą programową nie wolno pominąć w procesie kształcenia. Wśród zadań otwartych z języka polskiego znajduje się dłuższa wypowiedź pisemna w formie rozprawki, opowiadania, charakterystyki, opisu lub sprawozdania. Może też być sprawdzane opanowanie przez gimnazjalistę form użytkowych, takich jak podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja, a także list oficjalny, ogłoszenie i zaproszenie.
• Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie mają wyłącznie formę zamkniętą, są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Mogą występować pojedynczo lub w wiązkach tematycznych. Zadania są tak dobrane, by odwoływały się do różnych epok i różnorodnej tematyki, a także do zróżnicowanych materiałów źródłowych.

ZMIANY W EGZAMINACH GIMNAZJALNYCH W CZĘŚCI MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZEJ:

EGZAMIN MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZY zostanie podzielony na część matematyczną oraz z zakresu przedmiotów przyrodniczych. Cały egzamin matematyczno-przyrodniczy trwa 150 minut.

• Zadania z matematyki mogą mieć formę zamkniętą lub otwartą. W porównaniu z dotychczasowym egzaminem gimnazjalnym w nowym zestawie egzaminacyjnym z matematyki mniej będzie zadań sprawdzających znajomość algorytmów i umiejętność posługiwania się nimi w typowych zastosowaniach, więcej natomiast – zadań sprawdzających rozumienie pojęć matematycznych oraz umiejętności dobierania własnych strategii matematycznych do nietypowych warunków.
• Zadania z przedmiotów przyrodniczych mają wyłącznie formę zamkniętą, są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi. Mogą występować pojedynczo lub w związkach tematycznych. Dla każdego zadania podano najważniejsze wymagania ogólne i szczegółowe, do których to zadanie się odnosi, oraz rozwiązanie. Pewne umiejętności złożone, np. dotyczące metodyki badań przyrodniczych, zapisane są tylko w wymaganiach ogólnych. Zadania, które sprawdzają te umiejętności, mogą też odwoływać się do kilku wymagań szczegółowych. Tak jak w dotychczasowym egzaminie gimnazjalnym zadania mogą sprawdzać wiadomości, np. znajomość faktów, symboli, terminów, wzorów, formuł, oraz opanowanie umiejętności prostych, np. wyszukiwania informacji, rozpoznawania typów obiektów, zjawisk i procesów. Więcej niż dotychczas będzie natomiast zadań sprawdzających opanowanie umiejętności złożonych, często ponadprzedmiotowych, takich jak rozumowanie wymagające krytycznego myślenia (m.in. na podstawie znajomości metodyki badań przyrodniczych), wykrywanie współzależności elementów lub procesów oraz związków przyczynowo-skutkowych i funkcjonalnych, stosowanie zintegrowanej wiedzy we własnych strategiach rozwiązywania problemów.

ZMIANY W EGZAMINACH GIMNAZJALNYCH W CZĘŚCI JĘZYKOWEJ:

JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY zostanie podzielony na dwa poziomy: podstawowy i rozszerzony. Każdy poziom trwa po 60 minut.

• Zestaw zadań na poziomie podstawowym jest obowiązkowy dla każdego zdającego. Sprawdzane umiejętności: rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstów pisanych, znajomość funkcji językowych, znajomość środków językowych.
• Zestaw zadań na poziomie rozszerzonym jest obowiązkowy tylko dla uczniów, którzy w gimnazjum kontynuowali naukę języka obcego rozpoczętą w szkole podstawowej. Uczniowie, których obowiązuje poziom rozszerzony muszą najpierw zdawać poziom podstawowy, który jest obowiązkowy dla wszystkich. Do poziomu rozszerzonego mogą przystąpić także pozostali gimnazjaliści, jeśli zechcą sprawdzić poziom swoich umiejętności językowych. Gimnazjaliści, przystępujący do trzeciej części egzaminu na obu poziomach, rozwiązują zadania z tego samego języka. Sprawdzanie umiejętności: rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstów pisanych, znajomość środków językowych, wypowiedź pisemna.

Jakie są różnice pomiędzy poziomem podstawowym a rozszerzonym?

Podstawowe różnice pomiędzy poziomem wiedzy i umiejętności sprawdzanych w zadaniach egzaminacyjnych z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym wynikają zarówno z podstawy programowej jak i z typów zadań występujących na egzaminie. Różnice te dotyczą przede wszystkim (w przypadku poziomu rozszerzonego):

1. zakresu umiejętności językowych:
   • sprawdzana jest umiejętność tworzenia krótkiej wypowiedzi pisemnej
   • sprawdzany jest szerszy zakres umiejętności w pozostałych zadaniach
2. zakresu znajomości środków językowych:
   • zakres tematyczny tekstów w zadaniach na rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych jest szerszy
   • znajomość środków językowych sprawdzana jest produktywnie, nie tylko receptywnie; zdający musi zastosować odpowiednie środki leksykalno-gramatyczne, nie tylko wskazać właściwą formę spośród kilku podanych
   • teksty stanowiące podstawę zadań w części sprawdzającej rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych charakteryzują się większą różnorodnością środków językowych
3. zakresu tekstów stosowanych w zadaniach na rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych:
   • typy tekstów są bardziej urozmaicone
   • teksty są nieznacznie dłuższe i o nieznacznie większym stopniu złożoności
   • teksty sprawdzające rozumienie ze słuchu są czytane nieznacznie szybciej.

Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w kwietniu w terminie ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Każda część egzaminu jest przeprowadzana innego dnia. Gimnazjaliści, którzy z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie mogli przystąpić do egzaminu w ustalonym terminie kwietniowym, a także ci, którym egzamin przerwano lub unieważniono, przystępują do niego w dodatkowym terminie, wyznaczonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Egzamin gimnazjalny organizują i przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne zazwyczaj w macierzystej szkole ucznia (słuchacza). Tylko w sytuacjach wyjątkowych egzamin ten może być przeprowadzony w innym miejscu, wskazanym przez właściwą OKE. Również miejsce przeprowadzenia egzaminu w terminie dodatkowym wskazuje dyrektor odpowiedniej OKE.

Miejsce, w którym przeprowadzany jest egzamin gimnazjalny, musi spełniać warunki określone przepisami bhp i zapewniać piszącym samodzielność pracy. Zasady organizacji i przeprowadzania egzaminu zostały zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU nr 83, poz. 562, z późn. zm.) oraz ?procedurach.

Każdy uczeń (słuchacz) przystępujący do egzaminu gimnazjalnego otrzymuje zestaw zadań wraz z kartą odpowiedzi (tzw. zestaw egzaminacyjny). Zestawy do przeprowadzania egzaminu przygotowują okręgowe komisje egzaminacyjne, a o tym, który z nich będą rozwiązywać gimnazjaliści, decyduje dyrektor CKE. Przykładowe zadania zamieszczone są w Informatorach.

Egzamin gimnazjalny rozpoczyna się punktualnie o godzinie wyznaczonej przez dyrektora CKE. Część pierwsza i druga egzaminu trwają po 120 minut, a część trzecia trwa 90 minut - jest to czas przeznaczony na rozwiązywanie zadań. Przed przystąpieniem do wykonywania zadań uczeń koduje swój zestaw zgodnie z poleceniem przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego lub zespołu nadzorującego oraz zapoznaje się z informacjami z pierwszej strony arkusza egzaminacyjnego. Czas poświęcony na zapoznanie się ucznia z informacjami z pierwszej strony oraz kodowanie nie jest wliczany do czasu egzaminu.

Prace uczniów (słuchaczy) są sprawdzane i punktowane przez specjalnie przygotowanych i przeszkolonych egzaminatorów. Karty odpowiedzi, na których są odpowiedzi do zadań zamkniętych (naniesione przez uczniów) oraz wyniki uzyskane za wykonanie zadań otwartych (wpisane przez egzaminatorów), wprowadza się do elektronicznych czytników, w których każda z kart jest odczytywana. Wynik odczytu wprowadzony zostaje do bazy danych.

Egzaminatorów powołuje dyrektor OKE. Nie mogą oni sprawdzać prac uczniów ze szkoły, w której są zatrudnieni.

Wynik egzaminu gimnazjalnego to suma punktów uzyskanych za wykonanie zadań otwartych i zamkniętych. Ustala go okręgowa komisja egzaminacyjna na podstawie liczby punktów przyznanych przez egzaminatorów. Jest on ostateczny.

Z każdej części egzaminu gimnazjalnego można otrzymać maksymalnie 50 punktów. Wyniku egzaminu gimnazjalnego nie odnotowuje się na świadectwie szkolnym. Każdy gimnazjalista otrzymuje natomiast wystawione przez OKE zaświadczenie o uzyskanych przez siebie wynikach. Uczeń (słuchacz) lub jego rodzice (prawni opiekunowie) odbierają to zaświadczenie w szkole.

W przypadku stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania zadań przez gimnazjalistę lub jeżeli zakłóca on prawidłowy przebieg egzaminu gimnazjalnego w sposób utrudniający pracę pozostałym uczniom (słuchaczom), przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego unieważnia pracę tego gimnazjalisty i przerywa jego egzamin. Informację o przerwaniu i unieważnieniu egzaminu zamieszcza się w protokole. W przypadku stwierdzenia podczas sprawdzania pracy niesamodzielnego rozwiązywania zadań przez ucznia (słuchacza) dyrektor OKE, w porozumieniu z dyrektorem CKE, unieważnia egzamin tego ucznia (słuchacza) i zarządza jego ponowne przeprowadzenie. Termin ponownego egzaminu ustala dyrektor CKE. Jeżeli w trakcie ponownego egzaminu gimnazjalnego sytuacja powtórzy się, w zaświadczeniu o wynikach egzaminu - w miejscach przeznaczonych na wpisanie wyników uzyskanych z egzaminu wpisuje się „0”.

Na prośbę ucznia (słuchacza) lub jego rodziców (prawnych opiekunów) sprawdzona i oceniona praca ucznia jest udostępniona uczniowi (słuchaczowi) lub jego rodzicom (prawnym opiekunom) w miejscu i czasie wskazanym przez dyrektora OKE.